Zespół klasztorny w Szczyrzycu jest jedynym nieprzerwanie istniejącym klasztorem cystersów na ziemiach polskich. Historia opactwa liczy 750 lat. Jego fundatorem w 1234 r. był wojewoda krakowski Teodor Gryfita. Ofiarował on na Podtatrzu dobra ziemskie cystersom z Jędrzejowa, w celu ich skolonizowania. Nie wiadomo dlaczego zakonnicy przenieśli siedzibę opactwa z Ludźmierza do Szczyrzyca. Prawdopodobnie wiązało się to z częstymi napadami Tatarów i zbójców na tych terenach.
Cystersi ludźmiersko-szczyrzyccy założyli Nowy Targ, wybudowali zamek obronny w Szaflarach, zamienili dzikie tereny w uprawne pola, uregulowali biegi rzek, budowali mosty, a ponadto kształcili młodzież w rzemiośle, zwłaszcza związanym z rolnictwem.
W okresie zaborów cystersi ze Szczyrzyca utracili ziemię, zakazano przyjmowania do nowicjatu, ale pozwolono im założyć elementarną czteroklasową szkołę dla dzieci wiejskich. Jej wychowankiem był Władysław Orkan.
Podczas okupacji hitlerowskiej w opactwie znalazło schronienie wielu uchodźców z różnych zakątków Polski. Prowadzono także tajne nauczanie, które w 1945 r. przekształcone zostało w Prywatne Gimnazjum OO.Cystersów w Szczyrzycu, zamknięte przez władze w 1955 r.
Po przemianach ustrojowych w Polsce cystersi odkupili część ziemi, zamierzając kontynuować tradycje agrarne zakonu. Za szczególne męstwo w czasie II wojny światowej opactwo szczyrzyckie zostało odznaczone Krzyżem Virtuti Militari.
Należący do opactwa kościół pw. Wniebowzięcia NMP wzniesiony został w 1620 roku, a konsekrowany w 1642. W głównym ołtarzu skrywa się wizerunek Matki Boskiej zwanej Dobrotliwą. Obraz pochodzący z XVI wieku w 2006 roku przeszedł renowację. Obecnie przysłania go wiszący na ołtarzu obraz Matki Bożej Wniebowziętej. W świątyni znajdują się także barokowe ołtarze, rokokowe konfesjonały, ambona oraz zabytkowa renesansowa chrzcielnica.
Założenie klasztorne posiada wewnętrzny kwadratowy wirydarz otoczony arkadami i krużgankami. Wśród zabudowań klasztornych znajduje się także spichlerz z XVII wieku oraz browar. W budynku spichlerza mieści się muzeum w którym zgromadzono zbiory sztuki sakralnej i eksponaty militarne.
Adres:
Opactwo OO.Cystersów
34-623 Szczyrzyc 1
PL
EN
DE