Szlakiem starego Zakopanego

Ulicą, gdzie nadal można dostrzec ślady dawnego Zakopanego jest ulica Kościeliska, zakopiańska „starówka” wzdłuż której stoją drewniane zabytkowe domy znamienitych rodów góralskich kryjące w sobie niesamowitą historię. Także przy tej ulicy podziwiać można najstarszy Kościół w mieście oraz słynną nekropolię- Cmentarz na Pęksowym Brzyzku. Stary Kościółek, bo o nim mowa, powstał w 1847 roku, by kilka lat później pod okiem pierwszego zakopiańskiego proboszcza, słynnego ks. Józefa Stolarczyka- zostać w znacznym stopniu rozbudowanym. We wnętrzu drewnianej budowli podziwiać można ołtarz główny: dzieło rzeźbiarza ludowego Wojciecha Kułacha- Wawrzyńcoka z kopią obrazu Matki Boskiej Częstochowskiej. Boczne ołtarze to także zabytek rzeźbiarstwa ludowego.

Przechodząc z Kościoła na Cmentarz, mijamy murowanś kaplicę Gąsieniców, pod wewaniem śś. Świerada i Benedykta, która powstała już w 1810 roku i jest najstarszą budowlą sakralną Zakopanego. Cmentarz Zasłużonych na Pęksowym Brzyzku w Zakopanem (nazywany też starym cmentarzem) powstał w połowie XIX wieku. Spoczywają na nim ludzie wybitni i zasłużeni dla Zakopanego. Nazwa cmentarza pochodzi od nazwiska darczyńcy ziemi, na której jest zlokalizowany, Jana Pęksy. W gwarze góralskiej „brzyz” („brzyzek”) oznacza urwisko nad potokiem. Na Pęksowym Brzyzku znajduje się około 500 grobów, w tym 250 osób zasłużonych. Prawie wszystkie nagrobki są niepowtarzalnymi dziełami sztuki, wykonanymi w drewnie, metalu lub kamieniu kapliczkami, góralskimi krzyżami, zdobionymi motywami podhalańskimi. Zaraz przy wejściu, z prawej strony, znajduje się symboliczny grób Witkacego, razem z mogiłą jego matki. Nieco dalej- mogiła Stanisława Witkiewicza- ojca Witkacego, twórcy stylu zakopiańskiego. Spoczywają tu także słynni sportowcy: Stanisław Marusarz, Helena Marusarzówna, a także literaci: Kornel Makuszyński, Władysława Orkan, Kazimierz Przerwa-Tetmajer. Na Pęksowym Brzyzku spoczywa także „odkrywca” Zakopanego, Tytusa Chałubiński, a nieopodal- wierny towarzysz jego słynnych wypraw- Jan Krzeptowski „Sabała”. Przy bramie wejściowej- monumentalna mogiła ks. Józefa Stolarczyka. Na cmentarzu tym spoczywają także ratownicy TOPR, którzy zginęłi pełniac swą zaszczytną służbę w górach.

Wracając na ulicę Kościeliską mamy okazję podziwiać zabytkowe chałupy góralskie. Naszą uwagę zwraca budynek mieszczący Restaurację „U Wnuka”, pierwszą zakopiańską gospodę, która funkcjonuje do dziś jako restauracja regionalna. Kolejno mijamy zagrody Gąsieniców Nawsiów, Gąsieniców Walczaków a także imponujący gmach Willi „Koliba” zbudowanej wg projektu Stanisława Witkiewicza, będącego siedzibą Muzeum Stylu Zakopiańskiego. Warto też zwrócić na położone nieco dalej zagrody: Willę Cichą, która w przeszłości gościła tak znamienite osobistości jak Maria Skłodowska-Curie, Jan Kasprowicz czy Adam Chmielowski (Brat Albert). Mieszkał tu także przez lata słynny zakopiański malarz- Karol Kłosowski.

Obok willi znajduje się Dom Mardułów- ładny drewniany dom ,mieszczący od pokoleń renomowany zakład lutniczy.